บทความนี้ทบทวนวรรณกรรมในประเทศที่เกี่ยวกับการวิจัยเรื่องอาการเหนื่อยหน่าย สาเหตุ และผลลัพธ์ของการเกิดอาการดังกล่าว โดยคัดเลือกเฉพาะงานวิจัยที่ใช้ MBI เป็นเครื่องมือในการวัดอาการเหนื่อยหน่าย งานวิจัยในประเทศประมาณครึ่งหนึ่งใช้ MBI อาชีพที่มีการศึกษามากที่สุดคือ วิชาชีพพยาบาล สาเหตุที่สำคัญของอาการเหนื่อยหน่ายที่พบ คือ 1) สิ่งเร้าก่อความเครียด เช่น ความขัดแย้งของบทบาท และรูปแบบงานบริการที่มีภาระสูงทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณ ตลอดจนการขาดการประเมินผลของการทำงานย้อนกลับ 2) ลักษณะของงาน เช่น ความมีอิสระในการทำงาน และความจำเจของงาน 3) วิธีการใช้แรงเสริมขององค์กร 4) การสนับสนุนทางสังคมจากผู้ร่วมงาน องค์กรและครอบครัว 5) ปัจจัยประชากรศาสตร์ บุคลิกภาพ ความคาดหวังและความเชื่อมั่นในความสามารถของตน ผลลัพธ์ของอาการเหนื่อยหน่ายมี 4 ประการคือ 1) ผลทางสุขภาพกายและสุขภาพจิต 2) ผลต่อความสัมพันธ์กับผู้อื่น 3) ผลต่อทัศนคติ และ 4) ผลต่อพฤติกรรมการทำงานและการเสพสิ่งเสพติด
คำสำคัญ : อาการเหนื่อยหน่าย, ความเครียด, จิตวิทยาองค์กร, ความอ่อนล้าทางอารมณ์, การลดความเป็นบุคคล, ความรู้สึกไม่ประสบความสำเร็จ
The article reviewed the relevant research in Thailand, potential causes and consequences of job burnout. The review focused on the studies using MBI as an instrument for measuring burnout. Half of the research in Thailand employed MBI. Nurse profession has been studied in this issue more than any other occupations in Thailand. Major causes include 1) job stressor such as role conflict, human services with high quantitative and qualitative workload, and the lack of feedback, 2) job characteristics such as autonomy and routine etc, 3) reinforcement of the organization, 4) social support from workplace, organization and family, 5) demographic factors, personality, expectations and self-efficacy. Consequences of burnout are categorized into 4 domains 1) physical and emotional effects, 2) interpersonal effects, 3) attitudinal effects and, 4) behavioral effects including job and consumption behaviors.
Keywords : burnout, stress, organization psychology, emotional exhaustion, depersonalization, personal accomplishment
Copyright for articles published in this journal is retained by the authors, with first publication rights granted to the journal. By virtue of their appearance in this open access journal, articles are free to use, with proper attribution, in educational and other non-commercial settings.