โพธิสิตา, ., วรางค์รัตน์, ., เกรย์, ., ว่าพัฒนวงศ์, ., ชวนวัน, ., Podhisita, <., Varangrat, A., Gray, R., Vapattanawong, P., & Chuanvan, S. (2010, February 8). การเปลี่ยนแปลงภาวะสมรสในประเทศไทย พ.ศ. 2503-2543: นัยต่อภาวะเจริญพันธุ์ในอนาคต
Nuptiality Change in Thailand, 1960 - 2000 :Implication for Future Fertility. Songklanakarin : E-Journal of Social Sciences & Humanities [Online], 15(5). Available: https://kaekae.oas.psu.ac.th/ojs/psuhsej/viewarticle.php?id=675.

การเปลี่ยนแปลงภาวะสมรสในประเทศไทย พ.ศ. 2503-2543: นัยต่อภาวะเจริญพันธุ์ในอนาคต
Nuptiality Change in Thailand, 1960 - 2000 :Implication for Future Fertility

ชาย โพธิสิตา, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
อัญชลี วรางค์รัตน์, ฝ่ายวิจัยพฤติกรรมศาสตร ศูนย์ความร่วมมือไทย-สหรัฐด้านสาธารณสุข
รศรินทร์ เกรย์, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
ปัทมา ว่าพัฒนวงศ์, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล
ศุทธิดา ชวนวัน, สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล

Chai Podhisita, Institute for Population and Social Research Mahidol University
Anchalee Varangrat, Behavioral Science, Thailand-US Center for Co-operation in Public Health (TUC)
Rossarin Gray, Institute for Population and Social Research Mahidol University
Patama Vapattanawong, Institute for Population and Social Research Mahidol University
Sootthida Chuanvan, Institute for Population and Social Research Mahidol University

Abstract

The main objective of this paper is to document nuptiality change in Thai population over the period of 40 years from 1960-2000. Based on existing census data, the analysis identifies timing and prevalence of marriage among Thai men and women in both national and regional levels. The analysis also gives estimated proportions of married women and total fertility rates for the period of 20 years from 2010-2030. Results of the analysis reveal a changing trend of Thai nuptiality. Throughout the study period age at first marriage of both men and women increased slowly but steadily. In 1960 average age at first marriage was 25 for men and 22 for women; it increased to 27 and 24 respectively in 2000. Another evidence of delayed marriage among Thai people is the increase in proportions single in the prime marriageable age-groups of 20-24 and 25-29. Meanwhile, there is a slow but steady increase in celibacy rate among women in the age-group of 40-44 and 45-49, which also reflects a significant change in Thai nuptiality. The observed change in Thai nuptiality seems to be related to many socio-economic transformations that were taking place in Thailand over the past decades. The analysis also reveals trend in increasing proportion single and permanent celibacy over the period of next 20 years from 2010.

Keywords: nuptiality, singulate mean age at marriage, proportion single, celibacy, future fertility

บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อเสนอภาพรวมการเปลี่ยนแปลงภาวะสมรสในประเทศไทย ในช่วงเวลา 40 ปีตั้งแต่พ.ศ. 2503-2543 โดยใช้ข้อมูลสำมะโนประชากรและเคหะ ทำการวิเคราะห์เพื่อทราบอายุเฉลี่ยเมื่อแรกสมรส และความแพร่หลายของการสมรส ในระดับประเทศและระดับภูมิภาค ตลอดจนประมาณการสัดส่วนสตรีที่สมรส และอัตราเจริญพันธุ์รวมในช่วงเวลา 20 ปีข้างหน้าระหว่างปี 2553-2573 ผลการวิเคราะห์แสดงให้เห็นแนวโน้มของการ เปลี่ยนแปลงภาวะสมรสของไทย กล่าวคือ ตลอดช่วงเวลาที่ทำ การวิเคราะห์ อายุแรกสมรสของคนไทย ทั้งชายและ หญิงสูงขึ้นช้าๆ อย่างต่อเนื่อง จาก 25 ปี สำหรับเพศชาย และ 22 ปีสำหรับเพศหญิง ในปี 2503 เป็น 27 ปี และ 24 ปีตามลำดับ ในปี 2543 การเปลี่ยนแปลงเห็นได้ชัดที่สุดหลังปีสำมะโนฯ 2523 ผู้อาศัยอยู่ในกรุงเทพมหานครมีอายุแรก สมรสสูงที่สุด ขณะที่ผู้อาศัยในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีอายุแรกสมรสต่ำที่สุด การเพิ่มขึ้นของสัดสสัดส่วนที่ยังครองโสดในกลุ่มอายุ 20-24 และ 25-29 ปี เป็นหลักฐานสำคัญอีกอันหนึ่งที่ชี้ใหม่เห็นว่าคนไทยแต่งงานช้าลง หรือชะลอ การแต่งงานกันมากขึ้น นอกจากนี้ยังพบว่า สัดส่วนผู้ที่ครองโสดถาวรของประชากรชาย-หญิงในกลุ่มอายุ 40-44 และ 45-49 ปี มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องการเปลี่ยนแปลงในภาวะสมรสนี้เชื่อว่าอาจเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมและเศรษฐกิจ ตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมา การคาดประมาณไปในอนาคตพบว่าสัดส่วนสตรีที่สมรสในอายุ ต่างๆจะลดลงต่อไป ขณะที่ภาวะเจริญพันธ์รวมก็คาดว่าจะลดลงด้วย ในช่วงเวลา 20 ปี นับจาก พ.ศ. 2553

คำสำคัญ: การครองโสดถาวร, ภาวะเจริญพันธุ์ในอนาคต, ภาวะสมรส, สัดส่วนผู้ที่เป็นคนโสด, อายุเฉลี่ยเมื่อแรกสมรส

Full Text: PDF



Copyright for articles published in this journal is retained by the authors, with first publication rights granted to the journal. By virtue of their appearance in this open access journal, articles are free to use, with proper attribution, in educational and other non-commercial settings.

Original article at: https://kaekae.oas.psu.ac.th/ojs/psuhsej/viewarticle.php?id=675